Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Öncelikli Yatırımlar ve Sağlanan Devlet Destekleri

Türkiye’de yatırım teşvik belgesi kapsamında desteklenen öncelikli yatırımlar, ekonomik kalkınmayı hızlandırmak, ithalat bağımlılığını azaltmak ve stratejik sektörleri geliştirmek amacıyla belirlenmiştir. Yatırım teşvik belgesi ile desteklenen öncelikli yatırımlar, belirli kriterlere uygun olan sanayi, teknoloji ve enerji projelerini kapsar. Devlet destekleri, yatırımın türüne ve bölgesine bağlı olarak değişiklik gösterir ve yatırımcıların maliyetlerini önemli ölçüde düşürür.

Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamı Öncelikli Yatırım Konuları

Yatırım Teşvik Belgesi Öncelikli Yatırımlar Nelerdir?

Öncelikli yatırım konuları, 2025 yılı itibarıyla yatırım teşvik belgesi kapsamında şu sektörlerde yoğunlaşmaktadır:

• a) (Değişik: RG-20/1/2018-30307) (Değişik: RG-21/08/2020-31220) Demiryolu, denizyolu veya havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar.

• b) (Mülga: RG-21/08/2020-31220)

• c) (Değişik: RG-21/08/2020-31220) Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre orta yüksek ve yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlere yönelik test merkezi yatırımları.

• ç) (Değişik: RG-9/5/2014-28995) (Değişik: RG-30/11/2022-32029) Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde, Turizm Merkezlerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları.

• d) (Mülga: RG-21/08/2020-31220)

• e) (Mülga: RG-8/4/2015-29320)

• f) (Değişik: RG-8/4/2015-29320) (Değişik: RG-28/2/2019-30700) Savunma Sanayii Başkanlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek savunma alanındaki yatırımlar.

• g) Maden istihraç yatırımları ve/veya maden işleme yatırımları (4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek istihraç ve/veya işleme yatırımları hariç).

• ğ) (Değişik: RG-13/10/2012-28440) (Değişik: RG-9/5/2014-28995) (Değişik: RG-22/6/2018-30456) (Değişik: RG-21/08/2020-31220) Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan, kreş ve gündüz bakım evleri, okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları ile hava araçlarının kullanım, tamir ve bakımına yönelik eğitim yatırımları.

• h) (Değişik: RG-13/10/2012-28440) (Değişik: RG-28/2/2019-30700) (Değişik: RG-20/4/2023-32169) TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ya da 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge Merkezlerinde yürütülen Ar-Ge projesi sonucunda geliştirildiği Bakanlıkça görevlendirilen izleyici raporu veya varsa ilgili Değerlendirme ve Denetim Komisyonu kararı ile belgelenen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar.

• ı) (Ek: RG-15/2/2013-28560) Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.

• i) (Ek: RG-15/2/2013-28560) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı ve izni kapsamında 3213 sayılı Maden Kanununun 2 nci maddesinin 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları.

• j) (Ek: RG-9/5/2014-28995) (Değişik: RG-5/10/2016-29848) (Değişik: RG-21/8/2020-31220) EK-4’te yer alan “Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar” hariç olmak üzere, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının vereceği proje onayına istinaden, yıllık asgari 500 ton eşdeğer petrol (TEP) enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, mevcut durumuna göre en az yüzde on beş oranında enerji tasarrufu sağlayan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar.

• k) (Ek: RG-9/5/2014-28995) Atık ısı kaynaklı olarak, bir tesisteki atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar (doğal gaza dayalı üretim tesisleri hariç).

• l) (Ek: RG-9/5/2014-28995) Asgari 50 milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğal gaz depolama yatırımları.

• m) (Ek: RG-6/8/2014-29080) Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar.

• n) (Ek: RG-8/4/2015-29320) Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar (US-97 Kodu: 2423, 30, 32, 33 ve 353).

• o) (Ek: RG-8/4/2015-29320) Maden Kanununa istinaden düzenlenmiş geçerli Arama Ruhsatı veya Sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları.

• ö) (Ek: RG-19/11/2015-29537) Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgar enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları.

• p) (Ek: RG - 8/4/2016-29678) Direkt soğutmalı slab döküm ve sıcak haddeleme yöntemi ile alüminyum yassı mamul üretimine yönelik entegre yatırımlar.

• r) (Ek: RG - 3/5/2017-30055) Lisanslı depoculuk yatırımları.

• s) (Ek: RG - 3/5/2017-30055) Nükleer enerji santrali yatırımları.

• ş) (Ek: RG - 17/8/2017-30157) Araştırma ve referans laboratuvarı, tüketici güvenliği ve enfeksiyon hastalıkları referans laboratuvarı, ilaç ve tıbbi cihaz analiz ve kontrol laboratuvarı ile deney hayvanları üretim, test ve araştırma merkezi birimlerinin yer aldığı laboratuvar kompleksi yatırımları.

• t) (Ek: RG-22/6/2018-30456) (Değişik: RG-28/2/2019-30700) Asgari 5 milyon TL tutarındaki, 25 dekar ve üzeri yurtiçinde üretilen sera teknolojilerini de ihtiva eden, otomasyona dayalı (bilgisayar kontrollü iklimlendirme, sulama, gübreleme ve ilaçlama sistemi içeren) sera yatırımları.

• u) (Mülga: RG-21/8/2020-31220)

• ü) (Ek: RG-22/6/2018-30456) (Değişik: RG-21/8/2020-31220) Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında Çevre Lisansına tabi yatırımlar.

• v) (Ek: RG-22/6/2018-30456) (Değişik: RG-28/2/2019-30700) Asgari 5 milyon TL tutarındaki, 100 kişi ve üzeri kapasiteli yaşlı ve/veya engelli bakım merkezleri ve esenlik tesisi (wellness) yatırımları.

• y) (Ek: RG-22/6/2018-30456) EK-6’da yer alan yatırım konularında gerçekleştirilecek asgari 500 milyon TL tutarındaki yatırımlar.

• z) (Ek: RG-21/8/2020-31220) Asgari yatırım tutarı şartı aranmaksızın, ihtisas serbest bölgelerinde gerçekleştirilecek yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları.

• aa) (Ek: RG-17/12/2020-31337) Asgari 50 milyon TL tutarındaki, elektrik veya hidrojenle çalışan ulaşım araçları imalatını da içeren sanayi tesisi yatırımları.

• bb) (Ek: RG-17/12/2020-31337) Ar-Ge ve çevre yatırımları.

• cc) (Ek: RG-29/6/2021-31526) Bakanlık tarafından ilan edilecek uluslararası teknik standartları karşılayan ve asgari 5.000 m² beyaz alan şartını sağlayan veri merkezi yatırımları.

• dd) (Ek: RG-10/3/2023-32128) US-97 kodu 2519.0.04 olan vulkanize edilmiş kauçuktan taşıyıcı kolonlar ve transmisyon kolonları üretimine yönelik yatırımlar (depremde hasar önleyici sismik izolasyon cihazı, epoksi kaplı öngerme halatı vb.).

• ee) (Ek: RG-20/4/2023-32169) Dijital Dönüşüm Destek Programı kapsamındaki yatırımlar.

• ff) (Ek: RG-20/4/2023-32169) Yeşil Dönüşüm Destek Programı kapsamındaki yatırımlar.

Sektörler ve İstenen Özellikler

Yatırım Teşvik Belgesi ile Sağlanan Devlet Destekleri

Bu yatırımlar, yatırım teşvik belgesi kapsamında devlet destekleri açısından 5. bölge desteklerinden faydalanır. Ancak 6. bölge teşvikleri daha kapsamlıdır ve daha fazla destek unsurunu içerir​

Yatırım teşvik belgesi kapsamında sağlanan devlet destekleri, yatırımın bulunduğu bölgeye ve yatırımın türüne göre farklılık gösterir. Temel destekler şunlardır:

1. Gümrük Vergisi Muafiyeti

• Yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmez.

• İthal makine ve ekipmanların yatırım sürecinde maliyet avantajı sağlanır​

2. Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası

• Yatırım teşvik belgesi kapsamında alınan yerli ve ithal makine-teçhizat KDV’den muaftır.

• Stratejik yatırımlar için bina-inşaat harcamalarında KDV iadesi uygulanabilir​

3. Vergi İndirimi

• Ödenmesi gereken kurumlar vergisi veya gelir vergisi, belirli oranlarda indirilir.

• Bölgelere göre değişen yatırım katkı oranları uygulanır:

  • 1. Bölge: %15 katkı oranı, %50 vergi indirimi

  • 2. Bölge: %20 katkı oranı, %55 vergi indirimi

  • 5. Bölge: %40 katkı oranı, %80 vergi indirimi

  • 6. Bölge: %50 katkı oranı, %90 vergi indirimi​

4. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği

• Teşvik belgesi sahibi firmaların çalışanları için sigorta primi işveren hissesi devlet tarafından karşılanır.

• 6. Bölge'de 10 yıl, 5. Bölge'de 7 yıl süreyle uygulanabilir​

5. Faiz veya Kâr Payı Desteği

• Yatırım teşvik belgesi ile kullanılan kredilerde faiz desteği sağlanır.

• Stratejik yatırımlarda TL kredilerde 5 puana, döviz kredilerinde 2 puana kadar faiz desteği uygulanabilir.

6. Yatırım Yeri Tahsisi

• Yatırım teşvik belgesi sahiplerine bedelsiz veya indirimli yatırım yeri tahsisi yapılabilir​

7. Gelir Vergisi Stopajı Desteği

• 6. Bölge'deki yatırımlarda çalışanların ücretlerinden kesilen gelir vergisi 10 yıl boyunca devlet tarafından karşılanır​.

8. KDV İadesi

• 500 milyon TL üzerindeki stratejik yatırımlarda inşaat harcamalarına KDV iadesi sağlanır​.

  
  

Yatırım teşvik belgesi ve devlet destekleri, yatırımcıların maliyetlerini düşürerek rekabet avantajı sağlamaktadır. Özellikle sanayi, teknoloji, enerji ve stratejik sektörlerde yatırım yapmayı planlayan işletmeler için teşvik belgesi kritik bir öneme sahiptir. Eğer belirli bir yatırım alanına özel teşvikler hakkında daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa, detaylı danışmanlık alınabilir.