Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatı İzni

Sefa KILIÇ
2 Oca
3 dakikada okunur

Güncelleme tarihi: 7 May

Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatı izni ithalat genel müdürlüğünden alınır. Yurt dışından kullanılmış olarak ithal edilecek olan ikinci el makine ve teçhizatların tamamı Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğünün iznine tabidir. İzne ilişkin koşulların öğrenilmesi için öncelikle getirilmek istenen makinenin GTİP’inin (Gümrük tarife istatistik pozisyonunun) bilinmesi gerekmektedir. Bu bilginin öğrenilmesinden sonra Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatına İlişkin Yürürlükte bulunan Tebliğ hükümlerine göre ithalat koşulları belirlenir.

Yürürlükte bulunan tebliğ : Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatına İlişkin Tebliğ (İthalat: 2025/9) (31.12.2024 t. 32769 s. 3.mük R.G.)

Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatı İzin Belgesi, belge tarihinden itibaren altı ay geçerlidir. Süre uzatımı yapılmaz.
Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatı İzin Belgesi kapsamındaki ithalatın, belge sahibi tarafından yapılması zorunludur. İzin Belgesi üçüncü kişilere devredilemez.

Önemli Hususlar

Ek-1’de yer alan liste (liste) kapsamındaki eşyanın Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi çerçevesindeki ithalatı Genel Müdürlükçe değerlendirilir. Değerlendirmede; ithalatçının niteliği, eşyanın miktarı, iç piyasadan tedarik şartları, ekonomik ömrü, verimliliği gibi etkenler de göz önüne alınabilir. Bu eşyanın ithalatı esnasında gümrük beyannamesinin tescilinde gümrük idarelerince “0970-TPS-İzin Belgesi (Kullanılmış Eşya-Liste)” aranır.
Liste dışında kalan veya listede Grup 2 sütununda yer almakla birlikte sivil hava taşıtları ve bunlarda kullanılmaya mahsus eşya veya deniz taşıtları olmaması durumunda eşyanın Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine tabi tutulması halinde, gümrük beyannamesinin tescilinde gümrük idarelerince “0962-TPS-İzin Belgesi (Kullanılmış Eşya-Liste Dışı)” aranır.
Aşağıdaki Ek-1 Sayılı Listede yer alan ve GTİP karşısında “Grup 1-Belirli Eşya” sütununda “X” ile belirtilen kullanılmış veya yenileştirilmiş eşyanın belirlenen yaş kriterine uygun olanları için; a ) Yatırım teşvik belgesi kapsamında olanlarına, birim kıymetine bakılmaksızın,
b ) Yatırım teşvik belgesi bulunmayanlarına, karşısında birim gümrük kıymeti belirtilmiş ise bu kıymete eşit veya daha fazla (diğer yurt dışı giderler kalemi dâhil) olması halinde, birim gümrük kıymeti belirtilmemiş ise birim kıymetine bakılmaksızın,
“0970-TPS-İzin Belgesi (Kullanılmış Eşya-Liste)” düzenlenebilir.
İzin belgesi, Gümrük Kanununun eşyanın gümrük kıymetine ve diğer hususlara (GTİP tespiti dahil) ilişkin hükümlerinin uygulanmasını engellemez. Bu Tebliğde belirtilen kıymetler, Gümrük Kanununun eşyanın gümrük kıymetine ilişkin hükümlerinin uygulanmasına esas teşkil etmez.
Gümrük beyannamesinin tescili sırasında gümrüklerce tespit ve kabul edilen kıymet veya miktarın, başvuruda kayıtlı kıymet veya miktarı, toplam % 5'ten (% 5 dâhil) daha az bir oranda aşması ithalatın yapılmasını engellemez.
Bu Tebliğ kapsamında verilen izinler ve uygunluk yazıları, Ürün Güvenliği ve Denetimi mevzuatı ve diğer mevzuat kapsamında alınması gereken izin ve belgelerin yerine geçmez ve ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesine engel teşkil etmez.

Kullanılmış Makine ve Teçhizat İthali: Şartlar ve Teşvik Belgesi Süreci

Türkiye'de yatırım teşvik sistemi kapsamında kullanılmış makine ve teçhizat ithali, belirli kurallar ve izinler çerçevesinde mümkündür. Bu süreç, hem yatırımcının ihtiyacına özel çözümler sunmakta hem de ülke ekonomisine katkı sağlayacak yatırımların önünü açmaktadır. İşte dikkat edilmesi gereken temel hususlar:

1. Hangi Kullanılmış Makineler İthal Edilebilir?

İthalat Rejimi Kararı ve ilgili tebliğ kapsamında ithali serbest olan makineler (karayolu taşıtları hariç),
maddeye göre ithaline izin verilen makineler,
Bu makineler teşvik belgesi kapsamında ithal edilebilir.

2. Kullanılmış Komple Tesis İthali

Karayolu taşıtları hariç olmak üzere, kullanılmış komple tesislerin ithali, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından proje bazında değerlendirilir.
Bu tesisler; tek bir üretim hattı veya birden fazla makinadan oluşabilir.
Farklı firmalardan toplanarak oluşturulan tesisler ile revizyon/ticaret yapan firmalardan yapılan alımlar teşvik kapsamına girmez.

3. Başvuru İçin Gerekli Belgeler

Tesisin model ve imal yıllarını gösteren detaylı fatura veya proforma fatura aslı ile başvuru yapılmalıdır.
Bakanlık, gerektiğinde yerinde ekspertiz yaparak uygunluk değerlendirmesi yapar.

4. Serbest Bölgelerden Tesis İthali

Türkiye'deki serbest bölgelerden ithal edilecek tesislerde, Ticaret Bakanlığı'ndan alınacak faaliyet ruhsatı ve uygunluk yazısı gereklidir.
Ekspertiz işlemi sonrasında teşvik kapsamında ithalat izni verilebilir.

5. Amaç Dışı Kullanım ve Yaptırımlar

Kullanılmış makinelerin amaç dışı kullanımı veya satışı durumunda, verilen destekler geri alınır.
Komple tesis ithalatı yapıldıysa ve şartlara uyulmazsa, 4 ay içinde ihracat yapılmalı ya da tesis, yatırımcı tarafından tüm masrafları karşılanarak gümrüklere terk edilmelidir.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın 16.03.2022 tarihli ve E-80841209-449-3463889 sayılı genelgesi, yatırım teşvik belgeleri uygulamalarında kullanılmış makine ve teçhizat teminine dair önemli kısıtlamalar ve uygulama esaslarını içermektedir.

Genelgenin Kullanılmış Makine ve Teçhizatla İlgili Hükmü ve Yorumu

Genelgede açıkça belirtildiği üzere:

"Yatırım teşvik belgesi kapsamında temin edilen kullanılmış münferit ithal makine ve teçhizatın devir ve satışına izin verilmemesi" gerektiği vurgulanmıştır.

Bu ifade, yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen kullanılmış makinelerin yalnızca yatırımcı firma tarafından kullanılabileceğini ve üçüncü kişilere satılamayacağını veya devredilemeyeceğini ortaya koymaktadır.

Bu düzenleme, teşvik sistemiyle sağlanan desteklerin amaç dışı kullanımını önlemeye yöneliktir.
Yatırımcıların bu makineleri yalnızca belirtilen yatırım projesi kapsamında ve yerinde kullanmaları zorunludur.
Bu hüküm, yatırım teşvik belgeli makinelerin ikinci el piyasada ticarete konu edilmesini engellemek içindir.
Aksi durumlarda teşvik kapsamında sağlanan desteklerin geri alınması ve yaptırımların uygulanması söz konusu olabilir.

Önemli Not:

Bu yorum, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yayımlamış olduğu ve bu sayfada yer alan “Yatırım Teşvik Belgeleri Uygulamaları Hakkında Genelge” dosyasına dayanarak yapılmıştır.