Yeşil Dönüşüm Yatırım Teşvik Belgesi Destekleri

Sefa KILIÇ
10 Tem
8 dakikada okunur

Yeşil Dönüşüm Yatırım Teşvik Belgesi: Şartlar, Destekler ve Başvuru Rehberi

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Yeşil Dönüşüm Programı, Türkiye'deki sanayi kuruluşlarının daha sürdürülebilir, kaynak verimli ve düşük karbonlu bir üretim yapısına geçişini desteklemek amacıyla tasarlanmış önemli bir teşvik mekanizmasıdır. 9 Temmuz 2025 tarihinde yayımlanan yeni tebliğ ile programın usul ve esaslarında önemli güncellemeler yapılmıştır. Bu rehberde, Yeşil Dönüşüm Yatırım Teşvik Belgesi'nin ne olduğunu, kimlerin başvurabileceğini, sağlanan destekleri ve güncel başvuru sürecinin tüm adımlarını bulabilirsiniz.

Programın Amacı Nedir?

Yeşil Dönüşüm Programı'nın temel amacı, Türkiye'de döngüsel ekonomi yaklaşımını benimseyen, doğal kaynakları koruyan ve iklim hedeflerine katkı sağlayan yatırımları teşvik etmektir. Program, sanayicilerin kaynak verimliliğini artırarak ve karbon ayak izini azaltarak hem çevresel sorumluluklarını yerine getirmelerini hem de uluslararası rekabette avantaj sağlamalarını hedefler.

Kimler Başvurabilir? Başvuru Şartları Nelerdir?

Programa başvuru yapabilecek ve dikkat edilmesi gereken temel şartlar şunlardır:

Sektör Şartı: Programa yalnızca imalat sanayinde faaliyet gösteren firmalar başvurabilir.
Şirket Türü: Başvuru yapacak yatırımcının Türkiye'de yerleşik bir sermaye şirketi olması zorunludur.
Çağrı Usulü: Bakanlık, program kapsamında genel veya belirli sektörlere yönelik özel çağrılar açabilir ve bu çağrılarda farklı koşullar ve süreler belirleyebilir. Eğer genel bir çağrı açıkken sektörel bir çağrı da açılırsa, ilgili sektördeki firmalar yalnızca sektörel çağrıya başvurabilir.
Tek Adres, Tek Proje Kuralı: (Yeni Düzenleme) Bir yatırım adresi için program kapsamında süreci devam eden bir başvuru veya düzenlenmiş açık bir Yatırım Teşvik Belgesi varsa, aynı adres için yeni bir başvuru yapılamaz.

Yeşil Dönüşüm Yatırım Teşvik Belgesi Adım Adım Başvuru Süreci

Başvuru süreci, program portalı https://yesildonusum.sanayi.gov.tr/ üzerinden tamamen dijital olarak yürütülür. İşte izlenmesi gereken adımlar:

1. Yol Haritası Raporu'nun Hazırlanması

Her başvurun en temel bileşeni Yol Haritası Raporu'dur.

Zorunluluk: Başvuru yapan her yatırımcı, yeşil dönüşüm stratejisi çerçevesinde bir yol haritası raporu hazırlamak zorundadır.
İçerik: Rapor, yatırımcının en az beş yıllık orta ve uzun vadeli planlarını, projenin mevcut durumunu, hedeflerini ve bu hedeflere ulaşmak için uygulanacak yeşil dönüşüm adımlarını içermelidir.
Şablon: Raporun, Bakanlık tarafından çağrıda ilan edilen resmi şablon kullanılarak hazırlanması zorunludur.
Hazırlayan: Yatırımcı, bu raporu kendi bünyesinde hazırlayabileceği gibi, dilediği bir kişi veya kuruma da hazırlatabilir.

2. Yeşil Dönüşüm Ekibi ve Lideri'nin Belirlenmesi

Ekip Kurma: Yatırımcı, yol haritası raporunun hazırlanması, uygulanması ve izlenmesi için en az üç kişiden oluşan bir "yeşil dönüşüm ekibi" kurmalıdır.
Lider Atama: Bu ekip içerisinden, süreçleri koordine edecek bir "Yeşil Dönüşüm Lideri" atanmalıdır. Bu kişi, şirketin bordrolu çalışanı, ortağı veya yönetim kurulu üyesi olabilir.
Başvuru Yetkisi: (Yeni Düzenleme) Program başvurusu, yalnızca yatırımcı tarafından yetkilendirilmiş olan Yeşil Dönüşüm Lideri tarafından yapılabilir.
Lider Değişikliği: (Yeni Düzenleme) Yeşil Dönüşüm Lideri'nin değiştirilmesi talebi, doğrudan Bakanlığa yapılır ve Bakanlık onayı ile gerçekleştirilir. Bu değişiklik talebi, Yatırım Teşvik Belgesi işlemlerinin yürütüldüğü E-TUYS sistemi üzerinden yapılamaz.

3. Başvurunun ve Değerlendirmenin Yapılması

Başvuru: Yeşil Dönüşüm Lideri, program portalı üzerinden başvuruyu yapar.
Rapor Yükleme: Başvuru tamamlandıktan sonra en geç kırk iş günü içinde hazırlanan Yol Haritası Raporu'nun portale yüklenmesi gerekir. Aksi halde başvuru değerlendirme dışı bırakılır.
Şekil Yönünden İnceleme: (Yeni Düzenleme) Bakanlık, başvuruyu şekil yönünden inceledikten sonra eksiklik tespit ederse yatırımcıya düzeltme süresi verir. Yeni düzenleme ile birlikte, bu süre içinde tamamlanan başvurularda hala şekil yönünden eksiklikler varsa, yeniden düzeltme izni verilebilecektir. Ancak buna rağmen koşulları sağlamayan projeler reddedilir.
Değerlendirme: Başvurusu onaylanan projeler, Bakanlıkça belirlenen bir değerlendirici kurum tarafından 45 iş günü içinde incelenir ve bir "Başvuru Değerlendirme Raporu" hazırlanır.
Karar: Genel Müdürlük, bu raporu dikkate alarak proje hakkında kabul, ret veya revizyon kararı verir.

Sağlanan Destekler ve Proje Kapsamı

Destek kararı alınan projeler, "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar" kapsamında tanımlanan desteklerden faydalanır.

Neler Desteklenir?

Arazi-arsa alımı, bina-inşaat harcamaları.
Makine, teçhizat, teknoloji, yazılım ve donanım alımları.
Ölçüm, doğrulama, belgelendirme, etüt, test ve danışmanlık hizmetleri.
Yol haritası raporunun hazırlanması ve değerlendirici hizmet bedelleri de destek kapsamına dahil edilebilir.

Önemli Not: GES ve RES Yatırımları

(Yeni Düzenleme) İmalat sanayi tesislerinin kendi tüketimleri için yapacakları Güneş Enerjisi Santrali (GES) veya Rüzgar Enerjisi Santrali (RES) yatırımları, proje bütünlüğü amacıyla Yeşil Dönüşüm Projesi kapsamına dahil edilebilir. Ancak bu yatırımlar, düzenlenecek olan Yatırım Teşvik Belgesi'nde yer almaz ve teşvik belgesinin yatırım büyüklüğü hesabında dikkate alınmaz.

Proje Tamamlama ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Başarı Kriteri: Projenin başarıyla tamamlanmış sayılması için, belirlenen hedeflerde en az %75 oranında gerçekleşme sağlanması esastır.
Hedeflere Ulaşamama Durumu: (Yeni Düzenleme) Belirlenen hedeflere ulaşamayan projeler program kapsamından çıkarılır. Bu durumda:
- Projenin yol haritası başarısız sayılır.
- Tesise verilmiş olan "Yeşil Dönüşüm Merkezi" unvanı iptal edilir.
- Ancak yatırımcının mağdur olmaması için, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü (TUYSGM) tarafından yatırımın niteliklerine uygun
  diğer teşvik programları kapsamında yeni bir Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenebilir.
Yeşil Dönüşüm Merkezi Unvanı: Yol haritası raporu uygun bulunan ve projesi desteklenen tesislere, uygulama süresince "Yeşil Dönüşüm Merkezi" unvanı verilir. Bu unvan, hedeflere ulaşılamaması veya yeni yol haritası sunulmaması gibi durumlarda iptal edilebilir.

YEŞİL DÖNÜŞÜM UYGULAMALARI NELERDİR

Yatırımcılardan, üretim tesisi ve yardımcı birimlerle sınırlı kalmak kaydıyla, belirledikleri hedeflere ulaşmak üzere yeşil dönüşüm uygulamalarını içeren projeler hazırlamaları beklenmektedir. Örnek olması amacıyla yeşil dönüşüme yönelik bazı uygulamalara aşağıda yer verilmiş olup; düşük karbonlu üretim, döngüsel ekonomi ve su kaynaklarının korunması ilkeleri çerçevesinde oluşturulan yeşil dönüşüm uygulamaları, ilgili sektöre ve ölçeğe göre çeşitlilik gösterebilecektir.

Enerji tasarrufu ve verimliliği uygulamalarının gerçekleştirilmesi
Hammadde/malzeme tasarrufu ve verimliliği uygulamalarının gerçekleştirilmesi
Atık ısıdan enerji geri kazanımı
Geri dönüşüm, geri kazanım, yeniden kullanım ve ileri dönüşüm uygulamaları ile atıkların azaltılması
Tesis içi atıkların girdi olarak kullanımı
Su tasarrufu ve verimliliği
Atık su oluşumunun önlenmesi ve azaltılması
Arıtılmış atık suların yeniden kullanımı
Atık su kirlilik yükünün önlenmesi ve azaltılması
Zararlı kimyasalların ikamesi/çevre dostu/sürdürülebilir hammadde kullanımı
Sera gazı emisyonlarının önlenmesi ve azaltılması
Üretim sürecinde fosil yakıt kullanımının azaltılması
Kullanılan plastik miktarının azaltılması
Ambalaj tüketiminin azaltılması
Sürdürülebilir hammadde/girdi kullanımı
Geri dönüştürülmüş ve/veya biyobozunur ambalaj kullanımı
Düşük karbonlu teknolojilerin kullanımı
Yeşil ve enerji verimli teknolojilerin kullanımı (teknoloji ve ürünlerin geliştirilmesi veya üretilmesine yönelik Ar-Ge veya yatırım faaliyetleri hariç)
Teknoloji değişikliği/makine ve ekipmanların çevre dostu olanlarla değiştirilmesi
Ürünün çevresel ayak izini azaltan teknolojilerin uygulanması
Üretim ve kullanım sırasında kaynak ve malzeme yoğunluğunun azaltılması
Yeşil hidrojen ve türevleri, karbon yakalama, kullanım ve depolama gibi alternatif emisyon azatlımı yöntemlerinin kullanılması
Sera gazı salımının izlenmesi, atık minimizasyonu, proses optimizasyonu ve enerji verimliliğinin artırılması amaçlarıyla kullanılmak üzere ileri sensör teknolojileri, yapay zekâ, makine öğrenmesi ve uzaktan algılama gibi dijital teknolojilerin kullanımı
Kaynak (su, enerji, hammadde vb.) ve atık tasarrufuna yönelik teknoloji ve ekipman kullanımı
Kaynak (su, enerji, hammadde vb.) ve atık tüketiminin verimli yönetimi ve izlenmesi için uygulamaya alınan bileşenler, sistemler ve akıllı çözümlerin kullanılması
Kaynak verimliliği/temiz üretim ve enerji verimliliği etütleri çerçevesinde ortaya konan yöntemlerin uygulanması

Yeşil dönüşüm uygulamaları belirlenirken; Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanmış olan Mevcut En İyi Teknikler (MET) Referans Dokümanları veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Türkçeye Çevrilmiş Mevcut En İyi Teknikler Referans Dokümanları, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan Sektörel Düşük Karbonlu Yol Haritası Raporları ve Kaynak Verimliliği Rehberleri ile TÜBİTAK tarafından oluşturulan Yeşil Büyüme Teknoloji Yol Haritası Raporları ve Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından oluşturulan Sanayi Sektörü Su Verimliliği Rehberleri ile benzer dokümanların incelenmesi önerilmektedir.

YATIRIM TEŞVİKLERİ VE DESTEKLER

Yeşil Dönüşüm Programı kapsamında yatırım yapan yatırımcılar, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ve Sektörel Teşvik Sistemi uygulamaları ile bölgesel teşviklerden faydalanabilirler.

Faydalanılacak Destekler ve Oranları:

Gümrük Vergisi Muafiyeti: Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisi muafiyeti uygulanır.
Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası: Teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları KDV'den istisna edilebilir.
Vergi İndirimi: Yatırıma katkı oranı %50 olup, bu oran üzerinden hesaplanan yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar %60 indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanır. Yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına, hesaplanacak yatırıma katkı tutarının %50'sini geçmemek üzere indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanabilir.
Faiz veya Kâr Payı Desteği: Talep edilmesi halinde, bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70'ine kadar olan kısmı için ödenen faiz veya kâr payının, kullanım tarihinde geçerli olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)'nın bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının %40'ına tekabül eden puanı (20 puanı geçmemek üzere) Bakanlıkça karşılanabilir. Bu destek, ilk kredinin kullanım tarihinden itibaren azami beş yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanır. Faiz veya kâr payı desteği tutarı, sabit yatırım tutarının %20'sini aşmamak kaydıyla 240 milyon TL'yi geçemez.
Makine Desteği: Faiz veya kâr payı desteğinden faydalanılmaması koşuluyla, yatırım süresi içinde temin edilen ve diğer masraflar hariç sadece makine ve teçhizatın birim fiyatı 2 milyon Türk Lirası ve üzerinde olan makine ve teçhizat bedelinin %25'i yatırımcıya bütçe kaynaklarından ödenir. Makine desteği tutarı, sabit yatırım tutarının %15'ini aşmamak kaydıyla 240 milyon TL'yi geçemez.
Yatırım Yeri Tahsisi: Bakanlıkça teşvik belgesi düzenlenmiş yatırımlar için, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre yatırım yeri tahsis edilebilir. Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında teşvik belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğünce belirlenen usul ve esaslara göre yatırım yeri tahsisi edilebilir.
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği: Komple yeni yatırımlarda teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan istihdam, diğer yatırım cinslerinde ise mevcuda ilave edilen istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin 6. bölgede gerçekleştirilen yatırımlar için tamamı, diğer bölgelerde gerçekleştirilen yatırımlar için %50'si Bakanlık bütçesinden karşılanır. Bu destek, 6. bölgede 12 yıl, diğer bölgelerde 8 yıl süreyle uygulanır.
Sigorta Primi Desteği: 6. bölgede teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilecek yatırımla sağlanan ilave istihdam için, işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, tamamlama vizesinin yapılmasını müteakip 10 yıl süreyle işveren adına Bakanlık bütçesinden karşılanabilir.

Uyulması Gereken Şartlar:

Yatırım Konusu: Yeşil Dönüşüm Programı kapsamındaki yatırımlar, Kararın 5. maddesinde belirtilen yatırım konularına yönelik olma şartından muaftır. Bu yatırımlar döngüsel ekonomi yaklaşımıyla uyumlu, doğal kaynakları koruyan, iklim ve sürdürülebilirlik hedeflerine katkı sağlayan, kaynak verimli ve düşük karbonlu üretimi amaçlamalıdır.
Asgari Sabit Yatırım Tutarı: Asgari sabit yatırım tutarı ayrıca belirtilmemişse, 1. ve 2. bölgelerde 12 milyon TL, diğer bölgelerde ise 6 milyon TL olması gerekir.
Finansal Kiralama: Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın her bir finansal kiralama şirketi için asgari 3 milyon TL olması gerekir.
Maddi Olmayan Duran Varlıklar: Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının %25'ini aşamaz.
Ekosistem Geliştirme Planı: Küçük ve orta büyüklükte işletme (KOBİ) sınıfında yer almayan yatırımcılar, yatırımın sürdürülebilirliğini desteklemek, teknolojik ve sektörel gelişime, toplumsal fayda amaçlı eğitim ve Ar-Ge faaliyetlerine veya yerel kalkınmaya katkı sağlamak üzere, Bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslara göre hazırlanmış ve onaylanmış bir ekosistem geliştirme planını gerçekleştirmekle yükümlüdür. Bu kapsamda yatırım tamamlama vizesi tarihine kadar gerçekleştirilecek yatırım ve harcamaların tutarı sabit yatırım tutarının %2'sinden az olamaz. Vergi indirimi desteği öngörülmeyen yatırımlar için bu hüküm uygulanmaz.
Güncelleme ve Değerleme: Teşvik belgesi kapsamında sağlanan KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği ve makine desteğinin faydalanma yılı esas alınarak yeniden değerleme oranı ile hesaplanan toplam değeri, yeniden değerleme oranı dikkate alınarak hesaplanmış gerçekleşen sabit yatırım tutarını geçemez.
Yatırım İlerleme Raporu: Faiz veya kâr payı desteği ve makine desteği ödemeleri, yatırım harcamasının yapıldığı yılı takip eden yıl Bakanlığa ibraz edilecek yatırım ilerleme raporunda belirtilen yatırım tutarı esas alınarak hesaplanan destek hak ediş tutarı kadar yapılır. Sadece arazi-arsa harcamaları veya diğer harcama kalemlerinden oluşan yatırım ilerleme raporlarına istinaden ödeme yapılmaz. Yatırım ilerleme raporunun her yılın Mart ayı sonuna kadar Bakanlığa ibraz edilmesi gerekmektedir.
Yerli Üretim Şartı (Güneş Paneli): Güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi yatırımlarında, güneş panellerinin üretim süreci ingot dilimleme aşamasından veya öncesindeki bir aşamadan başlayarak yurt içinde üretilmiş hücreden üretilmiş olması ve güneş paneli taşıyıcı konstrüksiyon sistemlerinin yurt içinde üretilmiş olması gerekir.
Yerli Üretim Şartı (Rüzgar Enerjisi): Rüzgâr enerjisine dayalı elektrik üretimi yatırımlarında; kanat ve kulelerin yurt içinde üretilmiş olması, 1/1/2026 tarihi itibarıyla yapılacak müracaatlara istinaden düzenlenmiş teşvik belgeleri kapsamı yatırımlarda ise kanat, kule, jeneratörün veya naselin jeneratörünün yurt içinde üretilmiş olması gerekir.
Yerli Üretim Şartı (Şarj İstasyonları): Elektrikli araçlar ve elektronik cihazlar için şarj istasyonlarının işletilmesine yönelik yatırımlarda, 1/1/2026 tarihi itibarıyla teşvik belgesi kapsamında temin edilecek ünitelerin yurt içinde üretilmiş olması gerekir.
Kullanılmış Makine ve Teçhizat: Kullanılmış komple tesis veya kullanılmış makine ve teçhizat, vergi indirimi, makine desteği ve faiz veya kâr payı desteğinden faydalanamaz.
Diğer Desteklerden Yararlanma: Bu Karar kapsamındaki destek unsurlarından yararlanan yatırım harcamaları, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanamaz. Ancak, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının sadece sübvansiyonlu kredi desteğinden veya yatırım kapsamında kullanılan krediyle ilgili başka bir desteğinden yararlanan yatırımlar, söz konusu krediye bu Karar kapsamında yer alan faiz veya kâr payı desteği veya makine desteği sağlanmaması kaydıyla, bu Karar kapsamındaki diğer destek unsurlarından yararlandırılabilir.
Yatırım Süresi: Yatırımın tamamlanması için gerekli süre yatırımcı tarafından Bakanlığa sunulur. Bu sürenin 3 yıldan uzun olması halinde Bakanlık yatırım süresini 3 yıla kadar düşürebilir.

Yeşil Dönüşüm Programı Başvuru Formu Şablonu

Yeşil Dönüşüm Programı Yol Haritası Şablonu

Mevzuat